[Dự án GCoM châu Á] Cách mạng hóa giao thông ở Sapa: Bước nhảy vọt hướng tới du lịch bền vững và giao thông thân thiện với môi trường

(Ảnh: UBND Thị xã Sa Pa)

Thị xã Sa Pa nổi tiếng với những khung cảnh đầy cảm hứng, những trải nghiệm văn hóa và những khu chợ địa phương nhộn nhịp. Nép mình dưới bóng của đỉnh núi Fansipan hùng vĩ, vị trí địa lý độc đáo của Thị xã mang đến cho khách du lịch tầm nhìn toàn cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, khiến Thị xã Sa Pa trở thành một điểm đến du lịch được nhiều người tìm kiếm và là nơi lánh mình khỏi chốn phồn hoa đô thị.

Một trong những thách thức lớn nhất của Thị xã Sa Pa, khi mong muốn trở thành một điểm đến du lịch bền vững, là việc sử dụng phương tiện cá nhân ngày càng tăng, nguyên nhân chủ yếu là do tăng số lượng du khách đến Thị xã. Những phương tiện này chủ yếu dựa vào nhiên liệu hóa thạch, dẫn đến ô nhiễm không khí gia tăng và làm trầm trọng thêm tác động của biến đổi khí hậu. Ô nhiễm không khí cũng phá vỡ hệ sinh thái mỏng manh và sự yên tĩnh tự nhiên của khu vực. Ông Đỗ Văn Tân, Phó Chủ tịch UBND Thị xã Sa Pa cho biết: “Những năm gần đây, Sa Pa chịu tác động của biến đổi khí hậu làm gia tăng mức độ rủi ro thiên tai như bão, mưa lớn gây lũ ống, lũ quét, sạt lở đất. Hơn nữa, sự xuất hiện của thời tiết khắc nghiệt đã trở nên thường xuyên hơn, với nhiệt độ tăng cao trong các tháng từ tháng 6 đến tháng 8, cũng như các đợt rét đậm. Từ năm 2017 đến 2021 đã xảy ra rét đậm, rét hại 05 đợt; mưa dông kèm gió lốc, mưa đá 32 đợt và mưa bão với trên 10 đợt đã gây lũ quét, sạt lở đất ảnh hưởng tới dân cư, làm chết 10 người và bị thương 10 người; thiệt hại và ảnh hưởng về nhà ở 3.101 nhà; hơn 287 ha lúa, ngô, hoa màu bị thiệt hại và đất canh tác bị vùi lấp; 2.190 con gia súc, gia cầm bị cuốn trôi; hơn 120 tuyến công trình giao thông bị sạt lở và hư hỏng, nhiều công trình trường học, nhà văn hóa, thuỷ lợi, cấp nước sinh hoạt bị hư hỏng nặng nề,... với tổng giá trị tài sản thiệt hại ước tính khoảng 118.039,078 tỷ đồng [tương đương 5.000 tỷ USD]. Những mối nguy hiểm liên quan đến khí hậu này đã có những tác động bất lợi lớn đối với cộng đồng Sapa.”

Do đó, Thị xã Sa Pa không để những thách thức này cản trở bước tiến của Thị xã trong việc tạo ra một tương lai tươi sáng hơn. Thị xã đã chủ động thực hiện các biện pháp để giải quyết những rào cản liên quan đến khí hậu này, như ông Đỗ Văn Tấn mô tả: “Với quy mô phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là quy mô du lịch, cần xây dựng kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu cho thị trấn, góp phần phát triển Sa Pa theo hướng nền kinh tế xanh, ít carbon.”

Thị xã Sa Pa có kế hoạch phát triển hệ thống xe điện xanh, như một bước nhảy vọt mang tính cách mạng hướng tới cách mạng hóa giao thông công cộng và du lịch. Bằng cách chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, xe điện không chỉ cung cấp phương tiện giao thông hiệu quả và thân thiện với môi trường mà còn tăng cường sự an toàn, giảm tắc nghẽn và cải thiện trải nghiệm tổng thể cho cả khách du lịch và cộng đồng địa phương của Thị xã Sapa. Điều này không chỉ giảm thiểu những thách thức và rủi ro về khí hậu mà còn nâng cao danh tiếng của Thị xã như một điểm đến du lịch xanh và bền vững. Di chuyển bền vững, là một phần trong kế hoạch hành động khí hậu toàn diện của Thị xã Sa Pa, là phần cốt lõi trong việc phát triển sử dụng năng lượng bền vững và tiết kiệm chi phí trong cuộc sống hàng ngày cho người dân Thị xã Sa Pa. Đặc biệt, cải thiện giao thông vận tải sẽ tác động đáng kể của nó đối với môi trường của Thị xã bằng cách giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và chuyển đổi sang năng lượng tái tạo. Hệ thống xe điện của Thị xã Sa Pa sẽ không chỉ phù hợp với các mục tiêu bền vững của Thị xã mà còn tăng cường an toàn giao thông và khả năng tiếp cận ở địa hình đồi núi đầy thách thức của khu vực.

Trước khi có sáng kiến ​​xe điện này, giao thông Thị xã thường xuyên xảy ra tình trạng tắc nghẽn vào giờ cao điểm trong tuần và các mùa lễ hội trong năm, đồng thời lượng khí thải carbon tăng. Ông Nguyễn Quang Thành, người dân Thị xã Sa Pa, cho biết: “Trước khi dự án xe điện xanh đi vào hoạt động, khu vực nội thị Sa Pa thường xuyên tắc nghẽn vào những ngày cuối tuần, ngày lễ do lượng lớn ô tô cá nhân và xe du lịch đổ về Sa Pa. Điều này làm cho bầu không khí nóng hơn và khó chịu hơn do lượng khí thải cao.”

(Ảnh: UBND Thị xã Sa Pa)

Thị xã Sa Pa đang đầu tư đáng kể vào việc phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu cho hệ thống xe điện như tạo ra các làn đường dành riêng cho xe điện, thiết lập các trạm xe điện được trang bị tốt và các cơ sở đỗ xe thuận tiện, tất cả đều được thiết kế để hỗ trợ hoạt động liền mạch của hệ thống xe điện. Để đảm bảo thực hiện hiệu quả, Thị xã cũng đang triển khai  các quy định quan trọng liên quan đến quy hoạch đô thị, sử dụng đất và tích hợp giao thông vận tải, tất cả đều phù hợp với mục tiêu chung là thúc đẩy giao thông bền vững. Để nâng cao nhận thức rộng rãi và thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng, Thị xã Sa Pa đã triển khai các chiến dịch cung cấp thông tin và các nỗ lực tuyên truyền tích hợp nhằm giáo dục công đồng về lợi ích của phương tiện di chuyển xanh và khuyến khích sự tham gia tích cực của tất cả các bên liên quan. Người dân địa phương cũng được tham vấn thông qua các cuộc họp, gặp gỡ  công khai do lãnh đạo Thị xã tổ chức và khi dự án bắt đầu đi vào hoạt động, người dân thường xuyên được hỏi ý kiến ​​để cải thiện chất lượng và quản lý hệ thống xe điện.

(Ảnh: UBND Thị xã Sa Pa)

Bằng cách áp dụng cách tiếp cận toàn diện, Thị xã Sa Pa kiên định với cam kết tạo ra một hệ thống giao thông bền vững mang lại lợi ích cho cả môi trường và cộng đồng. Hệ thống xe điện của Thị xã Sa Pa là một bước tiến quan trọng trong hành trình chuyển đổi của Thị xã nhằm đạt được mục tiêu phát thải bằng “0” vào năm 2050. Đến năm 2025, Thị xã Sa Pa đặt mục tiêu có 150 xe điện được tích hợp vận hành vào mạng lưới giao thông kết nối các điểm đến quan trọng như Trung tâm Thị xã Sapa, đỉnh Phan Xi Păng, vườn quốc gia Hoàng Liên Sơn và chợ Sa Pa.

Trong quá trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng sạch và triển khai các tuyến xe điện hiệu quả, lượng khí thải nhà kính từ ô tô cá nhân, xe máy và xe buýt Thị xã ước tính giảm đáng kể, về lâu dài hy vọng các chương trình giao thông bền vững của Thị xã Sa Pa sẽ mang lại lợi ích cho nhiều thế hệ. Cam kết thực hiện chương trình giao thông bền vững không chỉ góp phần vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu mà còn giúp Thị xã Sa Pa trở thành một điểm du lịch thân thiện với môi trường hàng đầu, có khả năng tiếp cận và thuận tiện cho nhiều đối tượng, bao gồm người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, khách du lịch khuyết tật và cộng đồng dân tộc thiểu số, những người có thể gặp khó khăn khi tham gia giao thông trên địa hình đồi núi.  Với dự án giao thông phát thải carbon thấp này Thị xã Sa Pa mở đường cho một tương lai xanh hơn, dễ tiếp cận hơn cho tất cả người dân địa phương và du khách.

[Jessica Narikit Bangun - Dự án GCoM châu Á & Văn phòng Hiệp hội]

Nguồn: https://www.asean-mayors.eu/2023/08/revolutionising-transportation-sapa-success-story/