“Hang động tự nhiên lớn nhất thế giới”, “Hang động đẹp không thể tin nổi”, “Nơi phải đến một lần trước khi chết”… Đó là những mỹ từ được các tạp chí danh tiếng trên thế giới dành cho Sơn Đoòng. Và gần đây nhất, sau khi xuất hiện hoành tráng trong chương trình “Chào buổi sáng” của kênh truyền hình ABC (Mỹ), hang Sơn Đoòng đã khiến cả thế giới sửng sốt trước vẽ đẹp hũng vĩ và được bổ sung vào danh mục "muốn đến" của những người yêu thiên nhiên, ưa khám phá, mạo hiểm.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, Sơn Đoòng được hình thành vào khoảng 5 triệu năm trước, khi nước sông chảy ngang qua vùng đá vôi đã bị vùi lấp dọc theo một đường đứt gãy. Một đoạn mái của hang Sơn Đoòng bị sập nhiều năm trước đã tạo điều kiện cho ánh sáng ùa vào, cây cối xum xuê phát triển, tạo nên một cánh rừng kỳ vĩ giữa lòng hang. Các nhà thám hiểm đặt tên cho nơi đây là "Vườn địa đàng". Vườn địa đàng có diện tích rất lớn, gồm có nhiều thực vật, nước rộng mênh mông được bao quanh bởi những cụm cây rừng và thực vật đủ loại, hệ sinh thái đa dạng của vùng nhiệt đới, đặc biệt là các thực vật dây leo chằng chịt vắt ngang trên đá. Đây là nơi trú ngụ lý tưởng của nhiều loài thực vật, sinh vật tự nhiên. Bởi vậy, các chuyên gia hang động cho rằng giá trị của Sơn Đoòng không chỉ vì nó là hang động lớn nhất thế giới, mà hệ sinh thái nguyên thủy bên trong lòng hang cũng đa dạng. Lối vào hang Sơn Đoòng mặc dù đây là những hang động vô cùng lớn, nhưng chúng gần như vô hình cho đến khi bạn ở ngay trước chúng. Đường đi từ cửa vào hang có độ dốc lớn, xuống rất khó khăn và phải đi dọc theo một con sông ngầm nước chảy xiết để vào sâu trong hang. Chỗ rộng của hang có thể chứa được cả một tòa nhà cao 40 tầng. Các cấu trúc ở đây to lớn, hùng vĩ hơn bất cứ sự tưởng tượng nào của con người.
Hang Sơn Đoòng được khám phá vào năm 1991 khi Hồ Khanh, một người dân địa phương tình cờ tìm ra khi lánh vào cửa hang để tránh mưa. Đến năm 2009, đoàn thám hiểm thuộc Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh (BCRA), do Howard Limbert dẫn đầu cùng các chuyên gia thám hiểm hang động Việt Nam đã khám phá và công bố Sơn Đoòng là hang động lớn nhất thế giới với độ rộng 150m, cao 240m và dài 6.481m, không gian trong lòng hang Sơn Đoòng đủ để đặt hai chiếc đồng hồ khổng lồ Big Ben ở Luân Đôn. Với những công bố này, hang Sơn Đòong đã vượt qua cả Hang Deer ở bang Sarawak (Malaysia). Còn tờ Huffington Post, một tờ báo điện tử hàng đầu của Mỹ lại mô tả hang Sơn Đoòng sánh ngang với hang Mammoth dài nhất thế giới ở Kentucky (dài 628 km nằm tại bang Kentucky, Mỹ), hay hang Krubera sâu nhất thế giới ở Gruzia (độ sâu của hang là 2.197m tính từ lối vào).
Với hệ thống thạch nhũ tuyệt đẹp, những hình ảnh về “Vườn địa đàng” trong lòng hang hay bộ sưu tập “ngọc trai” hàng vạn năm tuổi đã đưa tên tuổi của Sơn Đoòng - hang động lớn nhất thế giới nói riêng và Phong Nha - Kẻ Bàng trở thành vương quốc hang động lừng lẫy thế giới. Hang Sơn Đoòng chính thức được đưa vào khai thác du lịch từ tháng 02/2015. Đây được xem là tour du lịch thám hiểm đẳng cấp nhất thế giới. Từ khi bắt đầu khai thác đến nay, hang Sơn Đoòng đã đón 482 khách, 26 phóng viên, báo chí, truyền hình… Việc đưa tuyến du lịch “Chinh phục Sơn Đoòng - Hang động lớn nhất thế giới” vào khai thác đã góp phần đưa thương hiệu du lịch Quảng Bình lên vị thế mới, mang tầm quốc tế./.